Na našem portalu postoji veći broj analiza o tome na koji način i u koje svrhe su zloupotrebljavani citati pojedinih javnih ličnosti, a među njima prednjače političari, diplomate, slavni glumci…
Ovog puta na Fejsbuku (arhivirano) i na X-u (arhivirano) smo uočili citat koji se pripisuje jednom od najvećih državnika u istoriji svjetske politike, Vinstonu Čerčilu, koji glasi:
“Istorija zapadne demokratije – to je neprekidni zločin protiv čovečanstva”
Osim na društvenim mrežama citat je moguće pronaći i na online stranici “Forum Antiglobalista” (arhivirano) gdje je prvobitno i objavljen.
Online pretraga citiranih riječi, na našem jeziku, ne pokazuje bilo kakve rezultate koji bi mogli potvrditi njenu vjerodostojnost, kao ni to da je riječ o citatu koji je izgovorio Čerčil. Ista situacija i ukoliko citat pretražimo na engleskom jeziku.
Pretraga na internetu navodi na zaključak da je citat vjerovatno parafraza ili sažetak kritičkog stava prema zapadnoj demokratiji koji se može naći u akademskim raspravama o njenim istorijskim zloupotrebama, ali nema potvrđenog izvora ili autora koji je izričito izrekao ovu formulaciju.
Čerčil je bio poznat po mnogim snažnim (arhivirano) i ponekad kontroverznim izjavama, ali nema dokaza da je ikada rekao ili napisao nešto što direktno odgovara gore navedenom citatu.
Ni u njegovim poznatim govorima, memoarima, pismima ili zabilježenim izjavama nema traga ovakvom izrazu ili sličnoj formulaciji. Čerčil je često branio zapadnu demokratiju, naročito tokom Drugog svjetskog rata, kada je bio simbol otpora fašizmu i nacizmu.
Poznato je da je Čerčil ukazivao na određene nedostatke demokratije, ali je istovremeno naglasio da je ona ipak najbolji poznati sistem upravljanja.
“Niko ne tvrdi da je demokratija savršena ili svemoguća. Zaista, rečeno je da je demokratija najgori oblik vlasti, osim svih ostalih oblika koji su s vremena na vrijeme isprobavani”, govorio je Čerčil.
Raskrinkavanje se i ranije bavilo citatom koji je pripisan Čerčilu a koji glasi “Najbolji argument protiv demokratije je petominutni razgovor sa prosječnim glasačem”, a za koji smo, na osnovu činjenica i pretraga istorijskih spisa utvrdili da nije vjerodostojan.
Baš kao i te, objave koje su predmet ove analize dobijaju ocjenu lažna vijest, jer ne postoje bilo kakvi dokazi koji bi potvrdili autentičnost ove izjave.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.