Iz Bijele kuće su upućene kritike (arhivirano) da je “Nobelov komitet dokazao da politiku stavljaju ispred mira”. Kazali su i da će predsjednik Sjedinjenih Američkih Država (SAD) Donald Tramp nastaviti da sklapa mirovne sporazume, okončava ratove i spasava živote, ističući njegovu humanitarnu posvećenost i “snagu volje koja pomjera planine”.
Neposredno prije proglašenja dobitnika za 2025. godinu, na društvenim mrežama se pojavio skrinšot naizgled saopštenja novinske agencije AP (arhivirano) u kojem je navodno prenijeta vijest da Tramp u budućnosti uopšte neće ni moći ni da bude nominovan za ovu prestižnu nagradu.
“Tramp je sada trajno diskvalifikovan za buduće Nobelove nagrade. Neka počne besnjenje”, piše u opisu fotografije.
U saopštenju koje se pripisuje agencije AP tvrdi se da je Komitet za Nobelovu nagradu saopštio da američki predsjednik Tramp neće biti razmatran za bilo koju Nobelovu nagradu zbog njegovih kontroverznih komentara tokom govora pred Ujedinjenim nacijama krajem septembra, kao i zbog njegove odluke o preimenovanju Ministarstva odbrane SAD-a u Ministarstvo rata. Komitet je, kako piše u skrinšotu ovog saopštenja, takvu odluku Trampa ocijenio kao „teško kršenje istorijskog dostojanstva i semantičke pristojnosti“.
Od svega je tačno jedino to da je aktuelni predsjednik SAD-a zaista preimenovao (arhivirano) Ministarstvo odbrane SAD-a u Ministarstvo rata izvršnom uredbom početkom septembra.
Međutim, to apsolutno nema nikakve veze sa dodjelom Nobelove nagrade, niti je AP o tome izvijestio.
Na sajtu agencije AP nije moguće pronaći tekst (arhivirano) praćen naslovom koji se vidi na skrinšotu, “NPC (Komitet za Nobelovu nagradu) zabranjuje Trampu priznanje”.
Strani fakt-čekeri su i potvrdili da se radi o lažnoj vijesti.
Portparol AP-a potvrdio je za Full Fact (arhivirano) da skrinšot saopštenja nije vjerodostojan i da ta agencije nije objavila takvu informaciju.
Takođe, portparol Komiteta za Nobelovu nagradu izjavio je za Reuters (arhivirano) da je ova tvrdnja netačna:
“Komitet nikada nije diskvalifikovao predloženog kandidata“.
Strani fakt-čekeri su ukazali na detalje u skrinšotu koji ukazuju da saopštenje nije vjerodostojno – saopštenje je potpisao “Hanz Zeemer”, međutim na sajtu AP-a nema rezultata o njegovom pređašnjim tekstovima.
Kako teče proces nominacija na Nobela?
Rok za nominacije za Nobelovu nagradu za mir za 2025. godinu istekao je 31. januara. Članovi komiteta imali su pravo da dodaju još kandidata na listu od 338 pretendenata tokom svog prvog sastanka 28. februara, odnosno nešto više od mjesec dana nakon početka Trampovog drugog predsjedničkog mandata.
Na listi kandidata nalazilo se 244 pojedinaca i 94 organizacije, navedeno je u saopštenju za medije Norveškog Nobelovog instituta (arhivirano).
Imena nominovanih kandidata se objavljuju tek 50 godina nakon dodjele nagrade, međutim predstavnici Komiteta za Nobelovu nagradu su potvrdili da američki predsjednik Tramp nije diskvalifikovan.
Objavu ocjenjujemo ocjenom – lažna vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.