Poslednjih dana na društvenim mrežama kruži tvrdnja (arhivirano) da je u Velikoj Britaniji legalizovan incest i dozvoljen brak između najužih članova porodice.
“Keir Starmer je na zahtjev muslimanskog lobija legalizirao brak braće i sestara, očeva i kćeri, sinova i majki u Britaniji”.
Ista tvrdnja podijeljena je i uz video koji navodno prikazuje diskusiju u britanskom parlamentu o legalizaciji incesta: (1, 2, 3, 4) (arhivirano 1, 2, 3, 4)
“Apel jednog od zastupnika upućen Starmeru:
– Gospodine Starmer, razumijete li što radite?
Legalizirate brakove između braće i sestara, između roditelja i djece.
Ovo nosi katastrofalne zdravstvene rizike za ljude, od kojih se mnogi ne mogu utvrditi dok se dijete ne rodi.
Ako se ova praksa nastavi s generacije na generaciju, engleski narod će nestati.”
Starmer: — Da. Već sam iznio svoj stav.”
Više zakona zabranjuje incest u Velikoj Britaniji
Britanski premijer Starmer nije legalizovao brak između bliskih srodnika poput roditelja i djece ili braće i sestara. Zapravo, incest je u Velikoj Britaniji zabranjen i to na osnovu više zakona.
Prema Zakonu o braku iz 1949. godine (arhivirano), brak između osoba koje su u „prohibited degrees of relationship“, odnosno zabranjen stepen srodstva nije dozvoljen.
U zakonu je eksplicitno navedeno da se to odnosi na majku, oca, kćerku, sina, baku, djeda, unuku, unuka, sestru, brata, očuha, maćehu, pastorku i pastorka te druge elacije rizmeđu direktnih predaka i potomaka.
Zabrana sklapanja braka, prema ovog zakonu, važi i za usvojenu djecu i roditelje.
I Zakon o seksualnim prestupima iz 2003. godine propisuje (arhivirano) seksualnu aktivnost između najbližnih srodnika kao krivično djelo.
Konkretno, članovi 64 i 65 ovog zakona zabranjuju bilo kakve seksualne odnose između bliskih krvnih srodnika. Odnosno, seksualni odnos između osobe i roditelja, djeteta, brata, sestre, polubrata, polusestre, djeda, bake, unuka, tetke, strica, nećaka ili nećakinje predstavlja krivično djelo incestnog karaktera. Prema ovom Zakonu, najstrožija kazna za počinioce tog krivičnog djela može biti do doživotnog zatvora.
Ovi zakoni nisu mijenjani i i dalje su u punoj snazi. Niti je bila pokrenuta inicijativa, niti je vođena politička ili zakonodavna rasprava o legalizaciji takvih veza, a pogotovo ne na zahtjev određene vjerske zajednice.
Zvanična lista „zabranjenih stepena srodstva“ dostupna je na vladinom sajtu zakonodavstva Velike Britanije (arhivirano) i prema tom spisku, a suprotno tvrdnjama na Fejsbuku, brak između braće i sestara, očeva i kćeri, sinova i majki nije dozvoljen.
Izuzetak su brakovi između daljih rođaka (eng. first cousins) koji nisu uključeni u ovaj spisak.
Video se odnosi na parlamentarnu raspravu o brakovima između daljih rođaka
Parlamentarna diskusija zabilježena u videu, podijeljenom u pojedinim Fejsbuk objavama, odnosila se na brak između daljih rođaka koji je u Velikoj Britaniji dopušten.
Tokom ove debate, konzervativni poslanik Ričard Holden predložio je da se razmotri zabrana brakove između prvih rođaka.
Holden je u decembru 2024. godine podnio predlog (arhivirano) zakona za zabranu brakova između prvih rođaka, međutim vlada premijera Starmera se usprotivila toj zabrani. Glavni argument je bio da bi se time nepravedno mogle stigmatizovati manjinske zajednice.
Iako stručna javnost problematizuje ovakvu vrstu brakova, oni su, prenosi BBC (arhivirano), i dalje česta praksa među pojedinim zajednicama imigrantskog porekla nastanjenim u Velikoj Britaniji.
Ipak, u videu ni u jednom momentu nisu govorili o legalizaciji incesta ni poslanik Holden, niti britanski premijer.
Na sajtu zvanična online arhiva britanskog parlamenta koja sadrži zvanične zapisnike svih debata, govora i rasprava moguće je pronaći transkript (arhivirano) iste diskusije zabilježene u videu.
Dakle, snimak debate o prvim rođacima se manipulativno dijeli uz netačan kontekst, za širenje lažnih tvrdnji o dekriminalizaciji incesta u Velikoj Britaniji.
Full Fact je takođe ukazao (arhivirano) na netačne tvrdnje.
Zbog svega navedenog, objave ocjenjujemo ocjenom manipuzlisanje činjenicama.
Ocjenu “Manipulisanje činjenicama” dobija medijski izvještaj koji koristi poznate i tačne činjenice, ali ih interpretira na obmanjujući način. Ovi izvještaji uglavnom koriste tačne informacije za izvođenje netačnih zaključaka ili tvrdnji, čime usmjeravaju zaključke konzumenata medijskog sadržaja u pogrešnom smjeru u odnosu na stvarno značenje predstavljenih činjenica.