Izraelske snage izvele su u nedjelju (19.10.) masovne vazdušne napade na Pojas Gaze, bacivši 153 tone bombi kao odmazdu za, kako je premijer Benjamin Netanjahu rekao, kršenje primirja od strane palestinske grupe Hamas. Izrael je saopštio da su napadi uslijedili nakon što su u nedjelju u jednom napadu poginula dva izraelska vojnika, za koji je okrivio Hamas. Palestinska grupa, međutim, negirala je bilo kakvu umiješanost u incident.
Prethodno je, u prvim danima primirja, hiljade Palestinaca počelo da se vraća na sjever Gaze, o čemu su izvijestili brojni domaći i svjetski mediji.
Više naloga na Fejsbuku (1, 2, 3, 4, 5,) (arhivirano) i Instagramu (arhivirano) podijelilo je i fotografiju na kojoj se vidi nepregledna kolona ljudi za koju se u objava tvrdi da prikazuje:
“Povratak stanovnika Gaze u razrušene domove i na spaljenu zemlju, iscrpljenu godinama opsade, slika je koja govori više od hiljadu riječi”.
Fotografiju su, uz istu informaciju, objavili i pojedini regionalni portali: Cazin.net (arhivirano), Crna hronika.info (arhivirano) i Smartinfo.ba (arhivirano).
Tačno je da se veliki broj Palestinaca, po proglašenju primirja 10. oktobra, zaputio ka Gazi, međutim fotografija koja je podijeljena u ovom kontekstu je obmanjujuća, jer datira od januara ove godine.
Izvorno je fotografija objavljena 27. januara 2025. godine, u tekstu Washington Post-a (arhivirano), nakon što su Izrael i Hamas postigli privremeno primirje koje je izraelska vojska kasnije prekršila nakon dva mjeseca.
Ista slika se može pronaći na platformi Getty Images (arhivirano), a datum objave je takođe 27. januar ove godine.
Desetine hiljada Palestinaca se vratilo u sjevernu Gazu
Nakon nekoliko dana pregovora, Izrael i Hamas postigli su dogovor o prvoj fazi predloženog mirovnog plana za Gazu.
Prema saopštenju izraelske vojske, prekid vatre na palestinskoj teritoriji stupio je na snagu (arhivirano) 10. oktobra, a izraelske snage su započele djelimično povlačenje iz pojedinih djelova Pojasa Gaze.
U prvoj fazi primirja oslobođeno je svih preostalih 20 izraelskih zarobljenika, u zamjenu za (arhivirano) oko 250 palestinskih zatvorenika i 1.700 pritvorenih osoba iz Gaze.
Skoro 200.000 Palestinaca vratilo se u sjevernu Gazu otkako je primirje stupilo na snagu, prenijeli su strani mediji (arhivirano).
Od 10. oktobra, Izrael i Hamas su više puta iznijeli međusobne optužbe za kršenje primirja (arhivirano) koje formalno još važi, uprkos krajnje nestabilnoj situaciji.
Uzimajući u obzir da fotografija koju su pojedini regionalni mediji i korisnici društvenih mreža podijelili kako bi dokumentovali povratak Palestinaca u Gazu nije aktuelna, te da dovodi korisnice i čitaoce u zabludu, objave ocjenjujemo ocjenom manipulisanje činjenicama.
Ocjenu “Manipulisanje činjenicama” dobija medijski izvještaj koji koristi poznate i tačne činjenice, ali ih interpretira na obmanjujući način. Ovi izvještaji uglavnom koriste tačne informacije za izvođenje netačnih zaključaka ili tvrdnji, čime usmjeravaju zaključke konzumenata medijskog sadržaja u pogrešnom smjeru u odnosu na stvarno značenje predstavljenih činjenica.