Na sličan način postala je viralna priča o mladiću iz Bosne i Hercegovine, inače studentu medicine, koji je navodno postigao uspjeh na evropskom takmičenju, ali je vijest o njegovim dostignućima izostala jer je Suljo Bosanac.
“Suljo Keserović sa Kupresa osvojio je prvo mjesto iz medicine na Evropskom takmičenju studenata medicine i farmacije. Nijedna televizija nije htjela da objavi ovu vijest, jer je Suljo Bosanac. Stidi se Bosno!”, piše u objavi koja je ponovo postala viralna na Fejsbuku (arhivirano) krajem oktobra, nakon što je prethodno u maju preplavila društvene mreže (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13) (arhivirano ovdje i ovdje).
U objavi se korisnici mole da podijele objavu, što je evidentno imalo uspjeha, jer je veliki broj naloga i stranica objavu šerovao, lajkovao i komentarisao.
Međutim, priča je u potpunosti izmišljena i bila je viralna u više zemalja regiona, pa čak i van granica balkanskog podneblja.
Muškarac sa fotografije pozat je redakciji Raskrinkavanja iz ranijih objava na društvenim mrežama u kojima je predstavljan kao Cetinjanin Milo Sjekloća koji je osvojio prvo mjesto iz “medicine na Evropskom takmičenju studenata medicine i farmacije”.
Ta, kao i priča o Sulju iz BiH je u potpunosti izmišljena jer je na fotografiji prikazan glumac filmske industrije za odrasle, Anhel Munjos Garsija. (arhivirano).
Kolege iz regiona (1,2) su već pisale o ovom slučaju na koji su se “upecali” i pojedini mediji, objašnjavajući da je u pitanju fotografija glumca koji je poznat pod umjetničkim imenom Jordi El Ninjo Polja.
Osim Mila Sjekloće iz Crne Gore i Sulja Keserovića iz BiH muškarac sa fotogarfije predstavljan je u Makedoniji kao Stojanče (arhivirano), u Španiji kao Hose Anhel (arhivirano)…
Kao što smo prethodno i pisali, ovakve objave nijesu ni najmanje bezazlene.
Pojedine objave sa satiričnim prizvukom mogu postati opasne kada nisu jasno označene kao satira, jer tada mogu biti pogrešno shvaćene kao istinite informacije. Takav nesporazum može dovesti do širenja dezinformacija koje manipulišu javnim mnjenjem i izazivaju lažne predstave o stvarnim događajima.
U kontekstu nacionalnih tenzija (što je i slučaj u objavama koje su analizirane u ovom tekstu), neoznačena satira može dodatno zaoštriti retoriku i podstaći netrpeljivost, stereotipe ili predrasude, čime ugrožava društvenu koheziju i bezbjednost zajednice. Na taj način, umjesto opravdane i poželjne društvene kritike, satirični sadržaji mogu postati suprotnost – oruđe za raspirivanje konflikata i širenje laži.
Objave ocjenjujemo ocjenom – lažna vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.