Tako smo ovih dana čitali neistine da je Vojska Crne Gore učestvovala na paradi u Zagrebu, da je to činila i Bokeljska mornarica iz Kotora, a najnoviji slučaj je netačno tumačenje saopštenja Centra za građansko obrazovanje o „Oluji“.
„Sramno saopštenje CGO o „Oluji“ izjednačava žrtve i dželate“, tvrdi IN4S.
„Uz naizgled uravnotežen i „objektivan“ ton, Centar za građansko obrazovanje (CGO), na čijem je čelu Daliborka Uljarević, ponovo je demonstrirao dobro poznatu metodologiju „građanističkog“ falsifikovanja istorije. Povodom obilježavanja 30 godina od zločinačke hrvatske akcije „Oluja“, CGO je objavio saopštenje koje u prvom dijelu precizno i gotovo neočekivano otvoreno opisuje elemente etničkog čišćenja nad Srbima, ali u nastavku dokument pribjegava perfidnom izjednačavanju odgovornosti Srbije i Hrvatske, žrtava i dželata“, tvrdi ovaj portal koji je regionalno poznat po kreiranju dezinformacija.
IN4S dalje konstatuje da CGO proziva Hrvatsku što dan „slavi“, ali se odmah zatim dodaje da Srbija dan koristi za „političku komemoraciju koja ne odgovara na potrebe žrtava“. „Ovakvim stavom CGO prikriva činjenicu da je Hrvatska genocid slavila vojnom paradom i koncertom Marka Perkovića Tompsona, a Srbija tragediju obilježila molitveno i državnički dostojanstveno.
“Umjesto da se fokusira na etničko čišćenje, CGO kritikuje Srbiju što žrtve „Oluje“ nemaju status civilnih žrtava rata jer su stradale van teritorije Srbije. Potom se iznosi teško dokaziva i generalna tvrdnja da je „veliki broj izbjeglica 1995. bio prisilno mobilisan od strane srpskih snaga i upućivan na ratišta u BiH“, što zapravo implicitno prebacuje odgovornost za nove žrtve – na same Srbe. U završnici saopštenja, CGO tvrdi da „umjesto da žrtve budu u centru javnog diskursa, političari iz obje države instrumentalizuju patnju nevinih ljudi“. Ponovo, uz potpunu simetriju, stavljaju se u isti koš žrtve i dželati, Srbija i Hrvatska, komemoracija i proslava. Još jednom, CGO koristi „pomirljiv“ rečnik da bi postigao suprotan efekat – amneziju, relaciju mo(ž)da su svi podjednako krivi, i da „niko“ nije stvarni počinilac“, tvrdi IN4S.
Netačno je da je nevladina organizacija CGO izjednačila ulogu Hrvatske i Srbije u operaciji “Oluja”.
U njihovom saopštenju se jasno navodi da po podacima Documente iz Zagreba, koja je objavila poimenični popis ljudskih gubitaka, uz lične podatake i podatke o stradanju, tokom i nakon operacije “Oluja”, identifikovano je 2353 žrtava rata, pretežno srpske nacionalnosti (1747) i civili (1170), uglavnom starosne dobi od 36 do 64. godine (995), a po tipu stradanja prednjače ubistva (1073), zatim nestanci, kao i ubistva tokom borbe.
Dalje, CGO jasno navodi da je pred Haškim tribunalom vođen postupak protiv hrvatskih generala Anta Gotovine, Mladena Markača i Ivana Čermaka zbog zločina počinjenih tokom i nakon operacije “Oluja”, koji je je završen njihovim oslobađanjem, uz napomene da je prvostepeni sud osudio Gotovinu i Markača, dok je Čermak oslobođen.
„Žalbeno vijeće kasnije je oslobodilo i preostalu dvojicu, uz obrazloženje da nema dovoljno dokaza za njihovu individualnu odgovornost. Ipak, iako je tužilaštvo podbacilo u dokazivanju njihove krivične odgovornosti, nepobitno je utvrđeno da su zločini nad civilnim stanovništvom srpske nacionalnosti počinjeni, zbog čega je i ova operacija u presudama okarakterisana kao “udruženi zločinački poduhvat”“, kaže se u saopštenju CGO.
Tačno je da je CGO u saopštenju naveo da su žrtve “Oluje” taoci političkog nadgornjavanja između Hrvatske i Srbije. Hrvatska ovaj dan slavi odbijajući da se suoči sa svim njenim činjenicama i posljedicama, a Srbija koristi za političku komemoraciju koja ne odgovara na potrebe žrtava i istinskog sjećanja. Ipak, uz sve navedeno u saopštenju, broju ubijenih civila, jasnom citiranju presuda koje kažu da su nad Srbima počinjeni zločini, zaključak da CGO izjednačava uloge Hrvatske i Srbije u „Oluji“ nije tačan.
Dodatno, CGO u saopštenju upozorava „da neadekvatni krivični procesi, koji nisu rezultirali osuđujućim presudama, a izostanak institucionalnog priznanja žrtava podrivaju povjerenje u pravosudni sistem i produbljuju podjele u društvu te da postoji potreba da se jasno i odgovorno adresiraju pitanja komandne odgovornosti, reparacija, sudbine nestalih, ali i memorijalizacije koja neće biti tačka sukoba, već prostor za empatiju i sjećanje“.
IN4S problematizuje i dio saopštenja u kojem se navodi da je veliki broj srpskih izbjeglica je tokom 1995. prisilno mobilisan od strane srpskih snaga i upućivan na ratišta u Bosni i Hercegovini, što je dovelo do novih ljudskih gubitaka i dodatne traumatizacije žrtava.
O prisilnoj mobilizaciji izbjeglica iz Hrvatske govorili su brojni svjedoci i pisali brojni mediji poput zagrebačkog portala Novosti, čiji je izdavač Srpsko narodno vijeće i Dojče Vele.
Kako je jasno da tvrdnja IN4S-a da CGO izjednačava ulogu Hrvatske i Srbije, odnosno Srba koji su bili žrtve “Oluje”, nije tačan objavu označavamo kao lažnu vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.