Tako se na snimku (arhivirano) koji kruži Fejsbukom, a koji je podijeljen 49 puta, tvrdi da je mimo znanja i saglasnosti parlamenta te zemlje, holandska ministarka za digitalizaciju Aleksandra van Hufelen, potpisala sporazum o uvođenju digitalnog eura odnosno digitalne valute Evropske Centralne Banke. 

“Iako niko nije želio, narod to nije želio, cijeli parlament je glasao protiv toga, uvođenje CBDC digitalne valute Centralne banke, za sada, teče neometano.”  

Za razliku od Kine koja je svojim građanima značajno unaprijedila i olakšala život, što i dalje radi, EU kao i ostatak trulog Zapada je na sasvim drugom putu, putu ugađanja oligarsima i ratnim profiterima nauštrb naroda”, piše između ostalog u objavi.  

Međutim, to je tek prva sporna tvrdnja u pomenutom videu. Naime, na sajtu holandskog parlamenta, nema podataka o tome da je parlament glasao o uvođenju digitalne valute.  

Na sajtu zakonodavne, pronašli smo izvještaj sa sjednice House of Representative iz juna 2023 u kojem se navodi da je Holandija ovo pitanje stavila na dnevni red i da su poslanici istakli zabrinutost zbog dijaloga sa Evropskom komisijom i ECB o ovom pitanju. 

Ipak, kao što smo kazali, nikakvi dalji koraci nijesu preduzeti i parlament se i dalje nije izjasnio o ovoj inicijativi.  

Takođe, kako je pisao istinomer.rs.  u oktobru 2023. je podnijet predlog rezolucije kojom su pojedine partije zahtijevale da Vlada ne podrži digitalni euro. Međutim, parlamentarna većina (VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, Volt, Fractie Den Haan) je tu rezoluciju odbacila. Dakle, predlog je odbijen, što znači da parlament nije donio zaključak protiv učešća u digitalnom euru – već je nastavljena podrška, uz uslove i nadzor. 

Poređenje sa Kinom je takođe pojednostavljeno i pogrešno predstavljeno. Kineski digitalni juan funkcioniše u okviru snažno centralizovanog sistema koji omogućava nadzor i direktnu državnu kontrolu nad transakcijama građana. S druge strane, Evropska unija insistira na visokom stepenu zaštite podataka i ograničavanju uvida javnih institucija u pojedinačne transakcije.  

U dokumentima ECB se jasno navodi da bi digitalni euro morao nuditi veći nivo privatnosti nego što trenutno omogućavaju komercijalne kartice ili aplikacije za plaćanje. Zvanična stranica takođe ECB navodi da je digitalni euro osmišljen kao dodatna opcija plaćanja, a ne kao zamjena za gotovinu.  

Dakle, ukoliko se i donese odluka o njegovom uvođenju, ona će morati proći kroz redovan demokratski proces – uključujući javne rasprave, zakonodavne procedure i politički nadzor. Do tada, svaka tvrdnja da se digitalna valuta uvodi „protiv narodne volje“ ostaje neosnovana i dio je šire mreže dezinformacija koje koriste nepovjerenje prema institucijama kao polazište za širenje neistina. 

U tekstu se takođe implicira da je na anketama, koje su sprovedene u EU, većina građana bloka, bila protiv uvođenja digitalne valute. Međutim, prema radnom dokumentu Evropske centralne banke (ECB) iz marta 2025. godine, koji je obuhvatio oko 19.000 ispitanika iz 11 zemalja eurozone, stavovi građana prema digitalnom euru su podijeljeni. Iako tačni procenti nisu navedeni, rezultati ukazuju na značajnu rezervisanost javnosti prema usvajanju digitalnog eura, što i dalje ne znači da je većina građana protiv, kako se navodi u videu. 

Raskrinkavanje je i ranije demistifikovalo tvrdnje o digitalnom euru, a više o tome možete pročitati ovdje. Kako smo tada pisali, projekat digitalnog eura započet je 2021. godine. U okviru prvobitnog vremenskog okvira uspostavljena je mapa puta koja uključuje prvu fazu , “Faza istraživanja”, koja je trajala od oktobra 2021. do oktobra 2023. godine. Druga, “Faza pripreme”, predviđena je da traje od novembra 2023. do oktobra 2025. godine.   

Dakle, imajući u vidu da je rasprava o ovom pitanju i dalje u toku, I da nikakvi koraci za uvođenje digitalnog eura još nijesu preuzeti u Holandiji, objava sa fejsbuka dobija ocjenu dezinformacija.  

Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.