Medicinski stručnjaci godinama unazad upozoravaju da uzimanje ljekova ili suplemenata na “svoju ruku”, bez savjetovanja sa ljekarom može dovesti do ozbiljnih posljedica, uključujući pogoršanje zdravstvenog stanja, neželjene reakcije ili recimo maskiranje nekih ozbiljnih bolesti.
No, imamo i one druge.
Pojedince ili grupe ljudi koji najčešće brojne medicinski potvrđene vakcine, ali i pojedine provjerene ljekove pokušavaju predstaviti kao toksične i opasne po naše zdravlje.
Jedna od takvih objava odnosi se na – folnu kiselinu.
“Postoji jedna stvar koju trudnice nikako ne bi smele da uzimaju, a to je folna kiselina. A zar im ne govore da treba da je uzimaju? Da li znaš da je folna kiselina toksična? Da ometa razvoj fascije, pa se zbog toga bebe rađaju sa vezanim jezikom, usnama ili obrazima, jer je folna kiselina uticala na razvoj fascijalnog tkiva”, piše između u jednoj objavi na Fejsbuku (arhivirano).
Čemu služi folna kiselina?
Folna kiselina je sintetički oblik vitamina B9 (folata), koji je prisutan u prirodi u hrani, dok je folna kiselina često dodata u obliku suplementa ili obogaćenih namirnica. Folna kiselina je od suštinskog značaja za mnoge procese u organizmu. Ona je neophodna za sintezu DNK, proizvodnju crijevnih krvnih zrnaca, a takođe igra ključnu ulogu u rastu i razvoju fetusa, posebno u prvom trimestru trudnoće.
To potvrđuju i mišljenja medicinskih stručnjaka kao i vodeće zdravstvene institucije.
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) navodi da se procjenjuje da je više od 40% trudnica širom svijeta anemično, kao i da se pretpostavlja da je barem polovina ovog tereta anemije uzrokovana nedostatkom gvožđa.
“Trudnice zahtijevaju dodatno gvožđe i folnu kiselinu kako bi ispunile svoje prehrambene potrebe kao i potrebe razvijajućeg fetusa. Nedostaci gvožđa i folne kiseline tokom trudnoće potencijalno mogu negativno uticati na zdravlje majke, njenu trudnoću, kao i na razvoj fetusa”, navodi se na sajtu SZO (arhivirano) a preporuke su da se folna kiselina treba uzimati i prije začeća kako bi se sriječili defekti neuralne cijevi.
Američki Centar za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) navodi da decenije istraživanja pokazuju da uzimanje folne kiseline prije i tokom ranih faza trudnoće značajno smanjuje rizik od defekata neuralne cijevi, poput spinalne bifide, kod novorođenčadi.
“Folna kiselina je posebno važna tokom ranog stadijuma trudnoće, jer pomaže razvoju neuralne cijevi — koja postaje mozak i kičmena moždina. Ona je jedini oblik folata za koji je dokazano da pomaže u sprečavanju ozbiljnih urođenih mana nazvanih neuralne tube defekti (NTD)”, piše na njihovom sajtu (arhivirano).
Da je tačno da se folna kiselina zaista proizvodi sintetički, ali da to ne znači i da je štetna objasnila je dr Nutan Agarval, profesorka ginekologije i bivša medicinska upravnica AIIMS-a u izjavi za faktčekerski portal FirstCheck (arhivirano).
„To je vještački oblik folata. Zasniva se na vitaminu B koji se prirodno nalazi u namirnicama kao što su zeleno lisnato povrće, pasulj i citrusno voće”, kazala je ona.
Ipak, upozorila je da se folna kiselina ne smije uzimati bez ljekarskog recepta.
„Naučna istraživanja pokazuju da izuzetno visoke doze folne kiseline mogu prikriti simptome nedostatka vitamina B12 i, u rijetkim slučajevima, mogu biti povezane sa povećanim rizikom od određenih vrsta raka“, rekla je dr Agarval. „Međutim, ti efekti se odnose na hroničnu prekomjernu upotrebu, a ne na nivoe koji se nalaze u uobičajenim prenatalnim ili multivitaminskim suplementima”.
Ko je žena sa snimka?
Žena koja se vidi i čuje na snimku je Barbara Onil (arhivirano) naturopatkinja i nutricionistkinja iz Australije.
Gardijan (arhivirano) navodi da je Onil trajno zabranjeno da pruža bilo kakve zdravstvene usluge u Novom Južnom Velsu ili drugim australijskim državama. Onil koja se predstavlja kao “međunarodni govornik o prirodnom liječenju” je Komisija za žalbe u zdravstvenoj zaštiti Novog Južnog Velsa 2019. godine proglasila odgovornom za davanje veoma rizičnih zdravstvenih savijeta ranjivim osobama, uključujući upotrebu sode bikarbone kao tretmana za rak.
“Od tada, njeni stavovi su našli mnogo veću publiku u inostranstvu i na internetu, podržani od strane djelova Sedmodnevne adventističke crkve (SDA) i američkih medijskih mreža”, navodi Gardijan.
Objavu sa Fejsbuka u kojoj se upotreba folne kiseline u trudnoći označava opasnom i toksičnom ocjenjujemo kao dezinformacija i teorija zavjere.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.