Video ja nazvan: “Mladi Bošnjaci se vraćaju srpstvu”, a u njemu navodno više mladih ljudi, ali čak i jedna dosta starija gospođa, govore kako su shvatili šta su i ko su zapravo.
Video, koji je na Fejsbuku pogledalo više od 50 hiljada ljudi za dva dana, prate navodi: (arhivirano: ovdje)
DAĆE BOG JEDNOM DA SE SLOŽIMO I UMNOŽIMO.
Iako dosta korisnika ukazuje na to da se radi o sadržaju kreiranom uz pomoć vještačke inteligencije (AI), u komentarima se ipak povela žučna rasprava o islamu i hrišćanstvu.
Da je riječ o AI sadržaju na prvu je jasno iz nedosljednosti, koje AI za sada ne može da riješi.
Tako na početku možemo vidjeti voditeljku, koja drži mikrofon sa nečitkim navodnim nazivom medija, iza jedne od navodno anketiranih djevojaka stoji nečitki natpis nekog objekta, dok se iza druge može vidjeti veš koji je raširen na krovu kuće/zgrade. Mikrofoni u toku priloga se smjenjuju, a na jednom od njih takođe piše navodno naziv medija, koji je nemoguće razabrati, a isto se može reći za natpise na majici jednog od navodnih anketiranih, kao i za postere na izlogu u jednom od kadrova. Takođe, na kraju priloga pojavljuje se ženska osoba, koja nema apsolutno nikakve sličnosti sa onom s početka.
Da je u pitanju AI, ali i satirični sadržaj, govori transkript videa: vinovnici govore kako bi trebalo otići u Guču i da se stvar riješi, da se “vraćaju srpstvu” jer im je plejlista na “Spotifaju” sugerisala samo srpsku muziku, ili da je Emir Kusturica “imao pravo”.
Obrnutom pretragom dolazi se do aplikacije iFunny, na kojoj je korisnik robloxpimp69 objavio video prije 12 dana. (arhivirano: ovdje) U komentarima se takođe sugeriše da je u pitanju AI.
Dan kasnije, isti korisnik je objavio još jedan video (arhivirano: ovdje), pod nazivom: “Bošnjaci koji su se vratili srpstvu reaguju na to što ih nazivaju vještačkom inteligencijom”.
Na sajtu aplikacije iFunny stoji da “daje osmijeh kada vam je najpotrebniji”, dok je mediji opisuju kao jednu od najboljih aplikacija za zabavu, koja je “kreirana isključivo za zabavu i uživanje”, kao i da se “naziva mjestom gdje možete dobiti svoju dnevnu dozu smijeha.” Dakle, riječ je o aplikaciji za zabavu, stoga ima smisla što se ovakav sadržaj našao na njoj.
Iako je priča simpatična i na prvu loptu se da naslutiti da je satira i da su korišćeni digitalni alati za kreiranje sadržaja, neki mediji su je predstavili kao stvarnu. Portal Glas javnosti podijelio je video i prenosi da se “sve više mladih iz muslimanskih porodica u Bosni i Hercegovini vraća se pravoslavlju – ne iz bunta, već iz duhovne potrebe i potrage za identitetom”, uz naslov:
Vraćaju se pravoslavlju: Mladi muslimani u Bosni otkrivaju svoje korene
Ovo je samo još jedan u nizu primjera, o kojima Raskrinkavanje često piše, kada satira koja nije jasno naznačena može da preraste u lažnu vijest, pa čak i u povod za međuvjerska i međunacionalna trvenja po društvenim mrežama.
Zbog svega navedenog, sporna objava dobija ocjenu – lažna vijest.
Ocjenu “Lažna vijest” dobija originalni medijski izvještaj (u potpunosti proizveden od strane medija koji ga je objavio) koji u sebi sadrži činjenično pogrešne tvrdnje ili informacije. Za sadržaje koji se ocjenjuju kao lažne vijesti može se pouzdano utvrditi da su kreirani i diseminirani sa namjerom da dezinformišu javnost, to jest da tvrdnju koja je u potpunosti lažna predstave kao činjenicu.
