Antivakseri već mjesecima kreiraju i dijele različite sadržaje putem kojih nas žele „upozoriti“ koliko su vakcine štetne, jer navodno sadrže toksine, zagađivače, materijale za izmjenu DNK, agense koji uzrokuju sterilitet, kancerogene materije pa čak i djelove abortiranih fetusa.
Jedna od takvih tvrdnji čini okosnicu video snimka u trajanju nešto više od 10 minuta koji je podijeljen na Facebooku.
Riječ je o netačnoj tvrdnji, jer ne postoji vakcina koja sadrži tkivo i ćelije abortiranih embriona. Stručnjaci navode da bi takav sadržaj izazvao jake imunološke reakcije organizma.
Ona navodi da je istina da su ćelijske linije MRC-5 nastale izolacijom ćelija iz jednog abortiranog fetusa, te da to nije tajna.
MRC-5 je skraćnica za Medical Research Council cell strain 5, a nastala je 1966. godine.
Svjetska zdravstvena organizacija je 2005. godine naložila da se zalihe ovih ćelijskih linija obnove, a one se danas, usljed toga što su razvijene u ćelijske linije, više i ne smatraju „fetalnim tkivom“ i ne potpadaju pod zakonske okvire vezane za politiku pobačaja i etičkih rasprava.
Pretragom ostalih relevantnih izvora može se utvrditi da fetusne ćelije nisu sastojci konačne vakcine.
Tvrdnju da je tkivo pobačenih ljudskih fetusa sastojak vakcine protiv koronavirusa raskrinkali su i AFP-ovi faktčekeri.
Predmet jedne od naših ranijih analiza bile su tvrdnje da vakcina, na kojoj zajedno rade kompanija AstraZeneca i britanski univerzitet Oksford, u sebi sadrži ćelije iz pluća abortiranih fetusa, a koje smo ocijenili kao dezinformaciju.
U objavi koja je predmet ove analize se dodaje i sljedeće:
Na snimku se može čuti da isti sastojak sadrže i sva bezalkoholna gazirana pića, sva piva, svi brendovi energetskih pića, kečap, žvake, slatkiši…
I ova tvrdnja je netačna, a o njoj smo pisali ranije.
Fekt-čeking sajt FullFact je prije dvije godine pisao o sličnim objavama koje su se na engleskom jeziku dijelile na Fejsbuku i ocijenio ih je kao lažne.
Iz kompanije Pepsi su još 2012. demantovali da za arome u svojim proizvodima koriste ćelije abortiranog fetusa.
Istinomer.rs navodi da je sve počelo kada je kompanija PepsiCo 2010. godine sklopila ugovor s biotehnološkom firmom Senomik, povezanom sa “Senomikovom tehnologijom slatkog ukusa”.
Oni pojašnjavaju da je HEK-293 naziv koji se daje određenoj liniji ćelija koja se koristi u raznim naučnim primjenama. Originalne ćelije su uzete iz bubrega legalno abortiranog fetusa 1973. godine. HEK-293 ćelije koje se danas koriste su klonovi tih originalnih ćelija, ali same nisu ćelije abortiranog fetusa.
Ovu objavu ocijenili smo kao dezinformaciju.
Dezinformacija Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
Takođe, zbog tvrdnji da nam “daju da jedemo sopstvenu vrstu kako bi od nas napravili kanibale“, koja se takođe čuju na snimku, ovaj sadržaj dobija i ocjenu teorija zavjere.
Ocjenu “Teorija zavjere” dobija medijski izvještaj koji daje neistinit ili neprovjerljiv opis neke pojave, događaja ili osobe, predstavljajući ih kao dio ili rezultat skrivenog plana (“zavjere”). Za ovakve sadržaje karakteristično je da iznose niz tvrdnji, predstavljenih kao činjenice, između kojih se utvrđuju uzročno-posljedične veze, bez nuđenja bilo kakvih kredibilnih dokaza.
