U nezapamćenoj tragediji koja se 12. avgusta dogodila na Cetinju stradalo je jedanaest osoba, uključujući i Vuka Borilovića koji je izvršio ubistva, a šest je ranjeno.
Iz Prijestonice su tokom haotične situacije i panike koja je zavladala među građanima počele pristizati prve informacije o ovom zločinu, a neke od njih, mahom objavljene u regionalnim medijima, sadržale su neprovjerene i netačne tvrdnje koje su se odnosile na detalje počinjenih ubistava.
Pogrešan broj ubijenih, netačno navođenje žrtava
“OTAC TROJE DECE POBIO 11 OSOBA… SUPRUGA BILA PRVA ŽRTVA, A DELOVALI SU KAO SREĆAN PAR (…)” – dio je naslovne konstrukcije teksta objavljenog u Informeru.
„Vuk Borilović ubio je 11 osoba, a šest je ranio u cetinjskom naselju Medovina. Meštani kažu da je ubica prvo ubio suprugu, a onda krenuo redom po ulici da puca“, dodaje se u tekstu koji sadrži i privatne fotografije na kojoj su prikazani članovi porodice Borilovića.
“NEZAPAMĆEN MASAKR POČINIO ZBOG DUGA!? Ubica je bio u sukobu sa komšijama, imao je ženu i troje dece, SVE IH JE POBIO”, naslov je teksta koji je objavio Kurir pozivajući se na informacije dobijene u razgovoru sa “rođakom ubice”.
Pisanje Informera i Kurira prenosili su i drugi mediji širom regiona.
Na Cetinju je, kako je navela dežurna tužiteljka Andrijana Nastić, nakon okončanog uviđaja, ubijeno 11 osoba – uključujući napadača.
Nastić je objasnila da su na licu mjesta zatekli devet smrtno stradalih osoba. U međuvremenu su, kako je kazala televiziji Vijesti, dobili informaciju iz Kliničkog centra Crne Gore da su još dvije osobe podlegle povredama.
Detaljnije informacije o dešavanjima na Cetinju saopštio je direktor policije Zoran Brđanin u video poruci dostavljenoj medijima.
Dakle, na osnovu zvaničnih informacija potvrđenih od strane tužilaštva i policije, jasno je da Borilović (na osnovu dosadašnje istrage) nije osumnjičen za ubistvo 11, već 10 osoba, te da njegova supruga, kao ni djeca nijesu bili meta napada.
Neprovjerene informacije o tome ko je usmrtio napadača
Po objavljivanju prvih informacija o tragediji na Cetinju, pojedini mediji (ovdje, ovdje…) obavijestili su javnost da je policija pokušavala da savlada napadača koji je odbijao da se preda i pucao u službenike policije te da su “policijaci zatim ispalili više hitaca u pravcu napadača, koji je tom prilikom ubijen”.
U gore linkovanim tekstovima portala koji su objavili ove informacije, u vrijeme pisanja ove analize, ova informacija je i dalje nepromijenjena.
Neki portali su te informacije naknadno izmijenjenili, bez naznake o prethodnoj objavi.
Tužiteljka Nastić saopštila je da je napadača usmrtio sugrađanin.
Međutim, diektro Uprave policije, Brđanin, tu informaciju nije saopštio.
Uprava policije je, dan kasnije, saopštila da i dalje utvrđuju da li je Borilović, koji je juče ubio 10 osoba, preminuo od posljedica teškog ranjavanja ili metka koji je naknadno ispalio jedan građanin. O tome se oglasio i ministar unutrašnjih poslova, Filip Adžić.
“Do sada sprovedene mjere i radnje ukazuju da je jedan od projektila koji je ispaljen od strane policijskih službenika pogodio V.B. i tom prilikom ga teško ranio. Nakon naizmjenične upotrebe vatrenog oružja od strane policijskih službenika i V.B., shodno njihovim izjavama i izvještajima, u jednom trenutku više nije bilo upotrebe oružja od strane V.B.”, saopštila je policija, prenijeli su mediji.
Politička konotacija
Nedopustivi propust prilikom izvještavanja o dešavanjima na Cetinju napravio je Barski portal koji je objavio tekst sa naslovom „Horor na Cetinju: Funkcioner SD-a ubio 11 ljudi i veći broj ranio“.
Izvještavajući na ovaj način pomenuti portal je događaju dao pogrešan kontekst jer članstvo u bilo kojoj partiji samo po sebi nije i ne smije biti dovedeno u vezu sa počinjenim krivičnim djelom.
Tekst je naknadno obrisan (bez obavještenja o tome, ispravke ili izvinjenja čitaocima), pa trenutno nije dostupan na njihovom sajtu, kao ni na Facebook stranici.
„Policajci s dugim cijevima“
“Prema nepotvrđenim informacijama sa terena, posle masakra na Cetinju, Klinički centar u Podgorici je pod opsadom. Kako saznajemo, policajci sa dugim cevima čuvaju bolnicu u koju su dovezeni neki od ranjeni u krvavom piru”, navodi se u tekstu Kurira.
Ove tvrdnje nijesu potvrđene fotografijama koje ilustruju tekst, niti priloženim video snimkom, a iz policije ni u jednom trenutku nije bilo obavještenja o pojačanim mjerama bezbjednosti ispred Kliničkog centra.
U videu koji je snimio fotoreporter Pobjede Dragan Mijatović, a koji je Kurir uključio u svoj tekst, ne vide se policajci sa dugim cijevima. Mijatović nam je potvrdio da je prilikom dovođenja ranjenih sa Cetinja oko Kliničkog centra bilo policije i inspektora ali da nisu nosili duge cijevi.
Novinarske interpretacije zločina – satanizacija osumnjičenog napadača
„Krvavi pir“, „krava drama“, „masakr“, “krvava akcija“ – samo su neki od opisa kojim su mediji nazvali tragediju koja se dogodila na Cetinju u kojoj je stradalo 11 ljudi.
Pojedini mediji osumnjičenog napadača prozavli su i „masovnim ubicom“ „monstrumom“…
“Izvještaji o istrazi i sudskim slučajevima služe da na pažljiv način obavijeste javnost o kriminalu, krivičnom gonjenju i sudskoj presudi. Pretpostavlja se da je osoba nevina sve dok sud ne dokaže suprotno, čak i ako je on/ona priznala krivicu. Ovo vrijedi čak i u slučajevima kada je krivica očigledna za javnost”, propisano je Kodeksom novinara/novinarki Crne Gore.
Takođe, mediji su iznosili i različite informacije o motivu počinjenog napada poput “nezapamćen masakr počinio zbog duga”, “umislio da mu bacaju mađiju”, “svađa zbog imovine”…
Riječ je o nepotvrđenim navodima i glasinama.
Ni u naknadnom saopštenju UP (objavljenom dan kasnije) nije saopšten motiv zbog kojeg je napadač usmrtio više osoba.
Objave Kurira, Blica, i PV Informera dobijaju ocjenu pristrasno izvještavanje.
Ocjenu “Pristrasno izvještavanje” dobija medijski izvještaj za koji se može jasno utvrditi da favorizuje činjenice, stavove i zaključke koji odgovaraju određenom narativu, često ne poštujući pravilo kontaktiranja druge strane kada se radi o tvrdnjama koje su štetne po nečiji ugled, ili koje određene aktera prikazuju u negativnom svjetlu. Jedan od oblika pristrasnog izvještavanja je i selektivno prikazivanje činjenica, gdje se ističu činjenice koje idu u prilog određenoj tezi, dok se činjenice koje je ne potvrđuju tendenciozno izostavljaju. Ovakve medijske izvještaje uglavnom prati i vrlo emocionalan način pisanja. Oni mogu i ne moraju biti netačni, ali po pravilu ne prikazuju cijelu sliku i sve strane priče, već predstavljaju samo one činjenice koje odgovaraju preferiranom narativu.
Objava Informera da je Borilović ubio 11 osoba i svoju suprugu dobija ocjenu dezinformacija.
Ocjenu “Dezinformacija” dobija medijski izvještaj koji u sebi sadrži “miks” činjenica i netačnog ili poluistinitog sadržaja. U ovakvim slučajevima, mediji ne moraju nužno biti svjesni netačnih informacija koje su objavljene zajedno sa istinitim. Takođe, ovom ocjenom biće tretirani i izvještaji koji imaju lažne atribucije ili naslove koji ne oslikavaju tekst u smislu tačnosti informacija.
EDIT 17.08.2022.
Portal Kurir objavio je ispravke u svoja dva originalna teksta, jasno koristeći etički standard profesionalnog postupanja novinara i demantovao prvobitne navode i njima dajemo ocjenu Demantovano. Ocjena “Demantovano” se daje u slučajevima kada medij utvrdi da je sadržaj potpada pod neku od gore opisanih negativnih ocjena koji je objavio ocijenjen nekom od navedenih ocijena i onda ga demantuje na jasan i vidljiv način, u skladu sa principima objave demantija.
